Dünya üzerinde nesli tükenen birçok canlı, çeşitliliğin ve ekolojinin bozulmasına ve hatta dünyanın bir rengi daha kaybetmesine neden oluyor. Kedigiller familyasında yer alan vaşak cinsi örneklerinden biri olan iber vaşağı türü de nesli tükenen canlılar arasında yer alıyor.
Dünyada en fazla tehdit altında olduğu ifade edilen kedi türlerinden biri olan bu vaşak çeşidi, İber Yarımadası’nda endemik bir tür olması ile birlikte İspanya ve Portekiz bölgelerinde yaşıyor. Genel görünümleri ile Avrasya vaşağına çok benzeseler de daha küçük bir boyuta sahip olarak, özellikle İber Yarımadası ile ilişkilendirilerek birbirinden ayrılıyor. Ancak bu özel ve dünyanın sadece belirli bir bölgesinde yaşayan endemik tür, her geçen gün nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor.
İber Vaşağı Özellikleri
Serseri kedi türlerinden biri olan iber vaşağı klasik olarak tüm vaşak türlerinde olduğu gibi püsküllü bir kuyruğa ve uzun kulaklara sahiptir. Türün çene altında insan sakalı ile benzer bir sakal karakteristiği yer alırken, kediye benzese de daha vahşi bir hayvan çeşididir. Derisinde vahşi kedilerin çoğunda görülen şekilde kahverengi ya da gri lekeler dikkat çekerken, fiziksel olarak 12 kilogram gibi bir ağırlığı bulunur.
Genel olarak bir Avrasya vaşağının üçte ikisi ağırlığa sahip olan bu vaşak türü, aslında tüm tipik vaşak özelliklerini de ortaya koyar. Kısa ve güçlü vücuduyla hızlı koşabilir. Bu sayede de avlanma yetenekleri de çok geniştir. Yaşadığı bölgede dış etkiler ile karşılaşmadığı sürece de yaşamını sürdürebilir. Ancak çevresel faktörler ve insan faktörü çoğu zaman yaşamını engellemeye devam ederken, yaşayan vaşaklar muhteşem işitme yetenekleri ile bölgelerinde avlanmayı sürdürüyor.
İber Vaşağı Yaşam Tarzı
İlk etaplarda İspanya ve Portekiz’in tüm ülke topraklarında görülebilen iber vaşağı bugün yaklaşık birkaç yüz adet kalmış olmakla birlikte genel popülasyonu İber Yarımadası üzerinde yer alıyor. Dünya topraklarında giderek yalnızlaşan bu vaşaklar, koruma altındaki Milli Park bölgelerinde yaşamını sürdürüyor. Bölgeler içerisinde genellikle ağaçlıklı açık arazilerde görülürken, orman hayvanı olmaktan çok çoğu zaman dağlarda yaşamayı tercih ederler. Çünkü yüksek konumlarda dahi hızlı bir koşu yeteneğine ve iyi biri avcılığa sahiptirler.
Genellikle gece saatlerinde yalnız başına dolaşmayı seven bu vaşak türü, yine yalnız başına avlanarak beslenmeyi tercih eder. Genellikle beslenmede yaban tavşanları ve diğer kuş ya da kemirgenleri avlamayı tercih ederken, tavşan popülasyonu üzerinde de önemli oynamalara neden olur. Tarihte tavşan vebası olarak bilinen hastalık da bu vaşak türünün nüfusu üzerinde bir tehdit oluşturmuştur.
İber Vaşağı Ne Kadar Korunuyor?
Dünya genelinde iber vaşağı kritik bir tehdit altında olmakla birlikte korunması ve neslinin kurtarılması için birçok farklı çalışma da yapılıyor. Özellikle bazı gruplar bu hayvan türünü korumak için hükümetler üzerinde de baskı oluşturmaya devam ederken, belirli yasalar ile türün korunması için daha aktif çalışmalar ortaya çıkarıyor. Özellikle insanların doğal hayatında bu hayvana ulaşarak ona zarar vermesi durumunda büyük cezalar uygulanıyor.
Bu nesli tükenen vaşak türünün nüfusunun korunabilmesi ve sayısının artırılabilmesi için öncelikle yaşam alanının korunması gerekiyor. Bu anlamda da yaşadıkları bölgeler Milli Park sınırlarına dahil ediliyor. Bu bölgelerde kirlenme, parçalanma ve insan kaynaklı çevresel etkilerin oluşmasına izin verilmiyor. Vahşi doğanın önemli simgelerinden biri olması ile birlikte besin zincirinde de yerini koruyan diğer tüm vaşaklar gibi yaşamının bir denge içerisinde korunması için çalışmalar yapılıyor.
Son 20 yıl içerisinde insanlar tarafından vaşakların korunması için insan himayesinde üretimi artırmak adıyla projeler geliştirildi. Bu sayede türün yavrulaması için kurulmuş olan Milli Park Coto de Donana içerisinde yer alan üretim istasyonunda yavrular elde edilirken, bugün yavruların sayısı artmaya ve neslin devamlılığı korunmaya çalışılıyor.
Kaynak : https://www.royle-safaris.co.uk/iberian-lynx-reintroduced-to-portugal-3445/
Satın alma, sahiplen
gözünüzdeki ışığı görebiliyorum.